Doświadczenie przemocy domowej jest bardzo trudną sytuacją. Przemocy najczęściej dokonują osoby nam bliskie, co często stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia. Osoby doświadczające przemocy często nie szukają pomocy z powodu paraliżującego strachu przed osobą stosującą przemoc. Osoby doznające przemocy wstydzą się, a przede wszystkim obawiają, ujawnienia przemocy, gdyż boją się jej nasilenia, negatywnych konsekwencji dla całej rodziny. Często myślą, że nikt im nie uwierzy. Wyjątkowo trudną argumentacją jest to, że osoba doświadczającą przemocy nadal kocha swojego oprawcę. Obawiają się nacisku na rozwód lub rozstanie. Często też nie wierzą, że mogą zmienić swoje życie.

Każdy człowiek ma prawo czuć się bezpiecznie w swoim domu i rodzinie. Nic nie usprawiedliwia przemocy domowej. Rozpoznanie i ujawnienie przemocy to pierwszy i kluczowy etap na drodze do jej zatrzymania.

Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody u osób doznających przemocy domowej, w szczególności:

• narażające te osobę na utratę zdrowia, życia, mienia
• naruszające jej godność, nietykalność cielesna lub wolność w tym seksualną
• powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym, psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
• ograniczające lub pozbawiające te osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
• istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

• małżonek, także w przypadku gdy małżeństwo ustało oraz jego wstępnych zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
• wstępnych i zstępnych oraz ich małżonków,
• rodzeństwo oraz ich wstępnych, zstępnych i ich małżonków,
• osobę pozostającą w stosunku przysposobienia i jej małżonka oraz ich wstępnych, zstępnych rodzeństwo i ich małżonków,
• osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo oraz i ich małżonków,
• osobę wspólnie zamieszkującą i gospodarującą oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
• osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej, niezależnie od wspólnego zamieszkania i gospodarowania,
• małoletni.

• przemoc fizyczna - jest intencjonalnym zachowaniem niosącym ryzyko uszkodzenia ciała. Przybiera wiele form: oddawania klapsów, potrząsania, ciągnięcia za włosy, bicia, kopania aż po przypalanie, duszenie i użycie broni;
• przemoc psychiczna - obejmuje przymus, groźby, zastraszenie, wykorzystanie emocjonalne. Ma na celu pozbawienie osoby doznającej przemocy zaufania do siebie, poczucia własnej wartości, swoich kompetencji w różnych obszarach życia. Przejawia się wyzywaniem, poniżaniem, upokarzaniem, zawstydzeniem, stosowaniem gróźb, wmawianiem lub lekceważeniem chorób, kontrolowaniem i ograniczaniem kontaktów z innymi osobami, stałą krytyką, narzucaniem własnych poglądów, domaganiem się posłuszeństwa itp.;
• przemoc seksualna - polega na zmuszaniu osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, przymus może polegać na bezpośrednim użyciu siły fizycznej, a także na groźbach jej użycia. Formy przemocy seksualnej to: gwałt, wymuszanie pożycia seksualnego i nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych. Przemoc ta występuje zawsze z formą psychicznego i fizycznego znęcania się;
• przemoc ekonomiczna - ma na celu uzyskanie kontroli w zakresie posiadanych przez rodzinę zasobów ekonomicznych zarówno pieniędzy jak i innych dóbr. Przykłady tej przemocy obejmują odmawianie lub ograniczenie dostępu do wspólnych środków finansowych lub odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie bądź ograniczanie podjęcia pracy zarobkowej ale również zniszczenie wspólnego mienia;
• cyberprzemoc - to zachowania wykorzystujące środki komunikacji elektronicznej na odległość, służące do zastraszania, nękania, prześladowania, kontrolowania osoby doznającej przemocy. Przykłady to: obraźliwe i krzywdzące wiadomości sms, emaile, rozsyłanie ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów czy komentarzy na portalach społecznościowych bądź podszywanie się w sieci;
• zaniedbanie - nie zaspakajanie podstawowych potrzeb biologicznych, psychicznych i innych. Niszczenie rzeczy osobistych, pozostawienie bez opieki osób, które z powodu choroby, niepełnosprawności lub wieku, nie mogą samodzielnie zaspakajać potrzeb, zmuszanie do picia, zmuszanie do zażywania środków oddłużających oraz wszelkie zachowania demoralizujące.

Faza I

Faza pierwsza to narastanie napięcia, przejawia się ona wtedy, gdy sytuacja w domu jest bardzo trudna, a wynika głównie z nasilonego napięcia, poirytowania występującego u sprawcy przemocy. Wszystko może stać się pretekstem wywołującym złość, agresję. Faza ta charakteryzuje się wszczynaniem awantur często przy nasilonym spożyciu środków zmieniających świadomość. Stopień niebezpieczeństwa wzrasta. Ofiara przemocy stara się niwelować napięcie, uszczęśliwiać sprawcę, wywiązywać ze wszystkich obowiązków, zaspokajać wszelkie zachcianki partnera. Wzmożone napięcie może być tak przykre, że niektóre ofiary same wszczynają awanturę, aby mieć to już za sobą.

Faza II

Faza gwałtownej przemocy to druga z faz cyklu przemocy. Charakteryzuje się ona wybuchem szału, gniewu i złości. Sprawca wpada w szał i wyładowuje swoje napięcie, stosuje wzmożoną przemoc fizyczną. Ofiara natomiast robi wszystko, aby uspokoić sprawcę i ochronić się. Nic jednak nie jest w stanie powstrzymać eksplozji agresji. Po zakończeniu wybuchu ofiara przemocy wykazuje przejawy szoku, odczuwa wstyd, przerażenie, nie wierzy w to co się stało, traci ochotę do życia.

Faza III

Ostatnią fazą jest miodowy miesiąc, charakteryzujący się diametralną zmianą zachowania sprawcy, który z agresywnego, wybuchowego sprawcy przemocy staje się osobą pełną miłości i skruchy. Próbuje naprawić swoje złe zachowanie poprzez obdarowywanie ofiary prezentami, kwiatami i serdecznymi gestami. Pragnie przebaczenia. Zagrożeniem jakie niesie za sobą ta faza to nasilenie poziomu każdej kolejnej fazy wybuchu.

Jeżeli jesteś osobą doznającą przemocy masz prawo od pracowników pomocy społecznej, policji, oświaty, ochrony zdrowia, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wymagać wszczęcia procedury Niebieskie Karty.

Procedura Niebieskie Karty obejmuje:

• Procedura Niebieskie Karty obejmuje ogół interdyscyplinarnych czynności podejmowanych i realizowanych w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy domowej.
• Pamiętaj, że do wszczęcia procedury nie jest wymagana zgoda członków rodziny wobec, których istnieje podejrzenie w niej do przemocy.
• Celem procedury jest zatrzymanie przemocy. Procedura ma charakter interwencyjno-pomocowy.

Co daje osobie doznającej przemocy udział w procedurze Niebieskie Karty:

• uzyskanie zintegrowanego systemu pomocy,
• pomoc w zapewnieniu bezpieczeństwa,
• bezpłatną pomoc w formie poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego (wsparcie w rozwiązywaniu trudnych sytuacji),
• pomoc w ochronie przed dalszym krzywdzeniem – działania podejmowane przez specjalistów wobec osoby stosującej przemoc w tym działania korekcyjnoedukacyjne, zobowiązanie do leczenia odwykowego, zakaz zbliżania i kontaktowania, nakaz opuszczenia lokalu (w określonych prawem przypadkach),
• monitoring zmieniającej się sytuacji.

Wszczęcie procedury Niebieskie Karty:

• Wszczęcie procedury Niebieskie Karty następuje w chwili wypełnienia formularza Niebieskie Karty „A”. Członkowie Zespołu interdyscyplinarnego powołują określonych członków grupy diagnostyczno-pomocowej, którą w podstawowym składzie stanowi pracownik socjalny i funkcjonariusz Policji.

Do zadań grupy diagnostyczno-pomocowej należy:

• Do zadań grupy diagnostyczno-pomocowej należy między innymi:
• dokonanie oceny sytuacji domowej, poziomu bezpieczeństwa, sprecyzowanie potrzeb i zasobów osoby doznającej przemocy jak i osoby stosującej przemoc domową,
• opracowanie indywidualnych planów pomocy, zawierających propozycje działań,
• podejmowanie działań w stosunku do osoby stosującej przemoc domową do zaprzestania dotychczasowych zachowań,
• podejmowanie decyzji o zakończeniu NK lub rozstrzygnięciu o braku zasadności.

Uchwałą Nr LXXVI/779/2023 Rady Miejskiej w Swarzędzu z dnia 29.08.2023r. w sprawie trybu i sposobu powoływania oraz odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Swarzędz oraz Zarządzeniem Nr WOM.0050.1.202.2023 Burmistrza Miasta i gminy Swarzędz z dnia 21.09.2023r. w sprawie powołania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Swarzędz, powołało do życia ZI w składzie:

• Agnieszka Maciejowicz jako przedstawiciel Centrum Usług Społecznych w Swarzędzu,
• Jolanta Osada jako przedstawiciel CUS w Swarzędzu,
• Karolina Rospenda jako przedstawiciel CUS w Swarzędzu,
• Katarzyna Zaremba jako przedstawiciel CUS w Swarzędzu,
• Lidia Chałasiak jako przedstawiciel GKRPA w Swarzędzu,
• Paweł Cielebąk jako przedstawiciel KP w Swarzędzu,
• Dawid Komisarek jako przedstawiciel KP w Swarzędzu,
• Dawid Mańczak jako przedstawiciel KP w Swarzędzu,
• Adrianna Łyszkiewicz jako kurator zawodowy w Zespole Kuratorskiej Służby Sadowej Sadu Rejonowego Poznań Nowe Miasto i Wilda,
• Paulina Łąkowska jako przedstawiciel oświaty Szkołą Podstawowa Nr 3 w Swarzędzu,
• Izabela Pieras-Olszewska jako przedstawiciel oświaty Szkołą Podstawowa Nr 2 Zalasewo,
• Renata Lekowska jako przedstawiciel oświaty Przedszkole Nr 5 „Zielona Półnutka” Swarzędz,
• Magdalena Uławska jako przedstawiciel Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Swarzędz,
• Magdalena Tyblewska jako przedstawiciel organizacji pozarządowej, Stowarzyszenie na rzecz Aktywizacji Społeczności Lokalnej Swarzędz,
• Tomasz Zwoliński II Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Swarzędz,
• Alicja Banaszkiewicz jako przedstawiciel Ośrodka Interwencji Kryzysowej Kobylnica,
• Joanna Czachowska-Banaszak jako przedstawiciel Ochrony Zdrowia „DARMEDICUM” Zespół Poradni Specjalistycznych Poradnia Lekarza Rodzinnego Swarzędz.

Do zadań ZI należy między innymi:

• diagnozowanie problemu przemocy domowej na poziomie lokalnym,
• inicjowanie działań profilaktycznych, edukacyjnych i informacyjnych mających na celu przeciwdziałanie przemocy domowej i powierzenia ich wykonania właściwym podmiotom,
• inicjowanie działań w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową,
• opracowanie projektu gminnego programu przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony osób doznających przemocy domowej,
• rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym,
• powoływanie grup diagnostyczno-pomocowych i bieżące monitorowanie realizowanych przez nie zadań,
• monitorowanie procedury „Niebieskie Karty”,
• kierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym dla osób stosujących przemoc domową lub programie psychologiczno-terapeutycznym dla osób stosujących przemoc domową,
• składanie, na wniosek grupy diagnostyczno-pomocowej, zawiadomienia o popełnieniu przez osobę stosującą przemoc domową wykroczenia, o którym mowa w art. 66c ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U.z 2022 r. poz. 2151, 2311, 2581 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289 i 535)

• Punkt konsultacyjny dla osób doświadczających przemocy domowej, działający w każdy poniedziałek w godzinach od 17.00 do 18.30
• Porady prawne - CUS, tel. 61 65126 50
• Punkt Nieodpłatnej Pomocy Prawnej w Swarzędzu – udziela poradnictwa po wcześniejszym umówieniu wizyty, tel.: 61 8410797 lub kom.: 572-157-488, bądź mail:Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Wsparcie psychologiczne, tel.: 61 651 26 50,
• Pomoc mediacyjna, tel.: 61 651 26 50,
• Pomoc dla osób uzależnionych i współuzależnionych, tel.: 61 651 26 50
• Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – wtorek od 15.30 do 17.30, tel. 505-912-547
• Porady pedagogiczne, tel. : 61 651 26 50
• Szkoła dla rodziców, w każdy czwartek w siedzibie KIS, ul. Piaski 4, godziny. od 16.00 do 18.00, tel.: 573-285-783,

Pracownicy socjalni pracujący w procedurze Niebieskie Karty, w godzinach działalności CUS:

• Tel: 886-358-907
• Tel: 505-912-867

Telefony alarmowe:

• 112
• Policja 997
• Pogotowie ratunkowe 999
• Komisariat Policji w Swarzędzu, ul. Grudzińskiego 30a, tel.: 47 771 48 00
• Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Kobylnicy, ul. Poznańska 92, tel.: 61 815 03 63

Obowiązujące akty prawne:

• Ustawa z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej z późn. zm.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6.09.2023r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta,
• Regulamin określający szczegółowe warunki funkcjonowania Zespołu Interdyscyplinarnego oraz tryb i sposób powołania grup diagnostyczno-pomocowych w Swarzędzu,
• Uchwałą Nr LXXVI/779/2023 Rady Miejskiej w Swarzędzu z dnia 29.08.2023r. w sprawie trybu i sposobu powoływania oraz odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Swarzędz,
• Zarządzeniem Nr WOM.0050.1.202.2023 Burmistrza Miasta i gminy Swarzędz z dnia 21.09.2023r. w sprawie powołania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Swarzędz.